تسهیلات و مفهوم وام و تفاوت بین آن ها
امروزه خدمات بانک‌ها در قالب‌های مختلفی مثل وام و تسهیلات به متقاضیان و مشتریان ارائه می‌شوند و اغلب اقشار جامعه به دریافت آنها تمایل دارند. یکی از خدمات پرطرفدار بانک‌ها و موسسات مالی، وام است که به پرداخت نقدی متناسب با شرایط متقاضی از قبیل کارکرد حساب سپرده یا جاری، موقعیت شغلی، نوع ضمانت (سند مکی، جواز کسب و …) گفته می‌شود و با مقداری بهره همراه است و انواع مختلفی دارد. ما در این مقاله قصد داریم به تفاوت تسهیلات و وام و مفهوم آنها بپردازیم.
یکی دیگر از خدمات بانک‌ها، پرداخت تسهیلات است که دارای مفهوم گسترده‌تری است و اغلب به صورت مشارکت در سود به متقاضیان ارائه می‌شود. بسیاری از افراد این دو واژه را به جای یکدیگر به‌کار می‌برند اما آیا این دو واژه، یک مفهوم را می‌رسانند؟! به نظر می‌رسد، برای رسیدن به پاسخ این سوال، باید تعریف درستی از آنها داشته باشیم.
در حال حاضر بسیاری از بانک‌ها، موسسات اعتباری و صندوق‌های خانگی به پرداخت تسهیلات به شکل‌های مختلف و با شرایط خاص اقدام می‌کنند. متقاضیان، می‌توانند با ارائه مدارک و گذراندن مراحل به دریافت این قبیل خدمات اقدام کنند.
اگر به دنبال بهره‌مندی از خدمات بانک‌ها و موسسات اعتباری هستید. پیشنهاد میکنیم با این مفاهیم بیشتر آشنا شوید، و تفاوت تسهیلات و وام را بدانید. در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.
تعریف وام و انواع آن
قبل از آنکه به تفاوت تسهیلات و وام بپردازیم باید با مفهوم هر یک از آنها آشنا شویم. بدون تردید یکی از مهمترین خدمات بانک‌ها، موسسات اعتباری و صندوق‌های خانگی، پرداخت وجوه نقدی با بازپرداخت کوتاه مدت و بلند مدت به متقاضیان است که تحت شرایط و ضوابط معین پرداخت می‌شوند.
به‌طور کلی وام به هر نوع دارایی از قبیل پول، ملک و کالا گفته می‌شود که از طرف بانک‌ها و موسسات اعتباری به متقاضی پرداخت خواهد شد.
شرایط اصلی پرداخت این قبیل خدمات، به این شکل است که متقاضی موظف بوده تا اصل دارایی را به همراه مقدار معینی سود (بهره) در بازه زمانی مشخص عودت دهد.
در صنعت بانکداری کشور، پرداخت وام بانکی در رفع مشکلات اقشار مختلف جامعه نقش حیاتی دارد و بسیاری از افراد به دریافت آن تمایل دارند.
وجوه پرداختی از جانب بانک‌های دولتی، موسسات مالی و اعتباری و صندوق‌های خانگی بر پایه بانکداری اسلامی (بانکداری بدون ربا) استوار بوده که اصطلاحا به آن «قرض‌الحسنه» گفته می‌شود.
وام قرض‌الحسنه بدون بهره است. معمولا مقدار جزئی (حداکثر ۴ درصد) به عنوان کارمزد از متقاضی حقیقی یا حقوقی دریافت خواهد شد.
این قبیل خدمات بانکی کم بهره با هدف تامین وسایل و ملزومات زندگی به متقاضیان پرداخت می‌شوند و در جامعه امروزی نقش آنها غیرقابل انکار است.
وجوه نقدی از جانب بانک‌ها و موسسات اعتباری به شکل‌های مختلفی به متقاضیان پرداخت می‌شوند. از مهمترین انواع وام‌ها، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ازدواج
- خرید خودرو
- خرید یا اجاره مسکن
- بازنشستگان
- مشاغل خانگی
- کم بهره مستمری بگیران
- جعاله
برای مطالعه بیشتر به مقاله انواع وام بانکی مراجعه نمایید.
تعریف تسهیلات و انواع آن
در بخش قبلی با مفهوم وام آشنا شدید حال برای آنکه بتوانیم تفاوت تسهیلات و وام را بهتر درک کنید باید با مفهوم تسهیلات نیز آشنا شوید. واژه تسهیلات از مفهوم گسترده‌تری برخوردار است. در واقع همه وام‌ها نوعی تسهیلات به‌حساب می‌آیند اما هر تسهیلاتی، وام نیست.
بانک‌ها و موسسات با جمع‌آوری نقدینگی‌های بی‌هدف از جامعه، آنها را به صورت هدفمند به مصرف می‌رساند که به قرارداد چنین فرآیندی، تسهیلات گفته می‌شود.
به عنوان مثال قرارداد مضاربه نوعی اعطای تسهیلات است. در این قرارداد بانک سرمایه مورد نیاز یک فعالیت تجاری را به فرد متقاضی اعطا می‌کند و در مقابل در سود آن فعالیت سهیم خواهد شد.
بنابراین اعطای تسهیلات با مشارکت در سود همراه بوده اما در وام‌دهی این اتفاق رخ نمی‌دهد و متقاضیان فقط درصد مشخصی را در بازه معین به عنوان سود با اصل وجه عودت می‌دهند.
چنین خدماتی به شکل‌های مختلف به متقاضیان اعطا می‌شوند که از انواع آنها، می‌توان موارد زیر را نام برد:
- قرض الحسنه (هزینه ازدواج و تهیه جهیزیه، تعمیر و تامین مسکن، هزینه تحصیل، هزینه درمان و …)
- مشارکت مدنی
- مضاربه
- جعاله (جعاله خاص و عام)
- فروش اقساطی
- سلف
- ضمانت‌نامه (شرکت در مناقصه و مزایده، گمرکی، استرداد کسور وجه‌الضمان، حسن انجام کار و …)
تفاوت بین وام و تسهیلات چیست؟
برای بیان تفاوت تسهیلات و وام باید بگوییم که واژه وام در نظام بانکداری اسلامی صرفا برای قرض‌الحسنه استفاده می‌شود و واژه تسهیلات در سطح وسیع‌تری برای تامین اعتبار مالی واحدهای صنعتی و تولیدی کاربرد دارد.
وجوهی که برای افزایش روند تولید به واحدهای صنعتی راکد پرداخت می‌شود و بانک‌ها و موسسات در سود حاصل شریک هستند، نوعی تسهیلات به‌حساب می‌آیند.
در نقطه مقابل وجوهی که برای مواردی از قبیل خرید یا اجاره مسکن، خرید خودرو، درمان، تحصیل، ازدواج و … با نرخ بهره مشخص ارائه می‌شوند، وام هستند.
در حقیقت هر نوع وامی به عنوان تسهیلات شناخته می‌شود اما عکس این موضوع صادق نیست.
به‌طور کلی تفاوت این دو واژه در این است که در وام‌دهی به هیچ وجه از مشارکت پرداخت‌کننده وجه در سود حاصل خبری نیست.
صندوق‌های خانگی؛ روشی مطمئن و بدون بهره برای دریافت وام
بسیاری از افراد با توجه به دردسرهای فراوان دریافت خدمات نقدی از بانک‌ها و موسسات اعتباری مانند سود و بهره زیاد بانک‌ها و فقدان ضامن معتبر به استفاده از صندوق‌های خانگی روی می‌آورند.
صندوق‌های قرعه‌کشی خانگی با هدف تسهیل پرداخت وجه نقدی بدون بهره راه‌اندازی شده‌اند و در آنها با رعایت ساز و کاری مشخص به پرداخت وام اقدام می‌شود.
صندوق قرعه‌کشی از تعدادی شرکت‌کننده تشکیل شده است که در تاریخ مشخصی از ماه (معمولا یک مرتبه در ماه) به واسطه پرداخت مبلغی توسط شرکت‌کنندگان، وجوهی به صورت قرعه‌کشی به فرد برنده پرداخت می‌شود.
در این روش، اعضا موظف هستند تا در بازه زمانی برگزاری صندوق، اقساط وجه دریافتی را به صورت ماهیانه بدون بهره پرداخت کنند.
در حال حاضر صندوق قرعه‌کشی به عنوان روشی مطمئن، بدون بهره و بدون دردسر شناخته می‌شود. به همین دلیل بسیاری از اقشار جامعه به شرکت در چنین صندوق‌هایی تمایل دارند.
نکات مهم
وام و تسهیلات در بانکداری دو واژه با مفهوم متفاوت هستند که با توجه به شرایط متقاضی (حقیقی یا حقوقی) پرداخت می‌شوند.
پرداخت وجه نقدی در صنعت بانکداری اسلامی تحت عنوان قرض‌الحسنه با بهره یا کارمزد بسیار پایین (حداکثر ۴ درصد) برای رفع مشکلات و نیازهای اساسی زندگی اعطا می‌شود.
تسهیلات در واقع تامین منابع مالی واحدهای صنعتی به منظور رونق تولید است که از نقدینگی‌های بی‌هدف جامعه بوده و با مشارکت در سود همراه است.
امروزه خدمات بانکی به شکل‌های مختلف به متقاضیان ارائه می‌شوند. بنابراین اگر به دنبال دریافت تسهیلات مختلف از بانک‌ها، موسسات اعتباری و صندوق‌های خانگی هستید، توصیه میکنیم از شرایط و ضوابط دقیق هر کدام آگاهی کسب کنید.
