تورم افسار گسیخته یکی از پدیدههای ناخوشایند و آزار دهندهای است که از سالهای گذشته مردم ایران با آن دست و پنجه نرم میکنند. در واقع تورم مهمان ناخوانده و سمجی است که برای سالهای طولانی بر سفره ایرانیان نشسته و ظاهرا به این زودیها قصد رفتن ندارد. در بررسیهای مختلف و فراوانی که پیرامون تاثیرات تورم صورت میگیرد همواره به این پدیده شوم از دیدگاه اقتصادی نگریسته میشود که البته اصلیترین جولانگاه تورم همین زمینه است. ما در این مقاله از ضامن قصد داریم به تاثیرات تورم در زندگی مردم و اقتصاد بپردازیم. در ادامه با ما همراه باشید.
واقعیت این است که تورم نه تنها بر اقتصاد تاثیر میگذارد و پایههای آن را روز به روز ضعیفتر میکند، بلکه در بسیاری از موارد و شاید بهتر است بگوییم در همه وجوه زندگی مردم تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم دارد.
شاید بتوان گفت یکی از بزرگترین تاثیرات تورم در اقتصاد، شکاف عمیقی است که بین گروههای مختلف معیشتی ایجاد میشود. در یک اقتصاد بیمار و تورمزده، گروههای پردرآمد و ثروتمند که عمدتا در بازارهای آزاد فعالیت میکنند و درآمد متغیر دارند، نفع بیشتری میبرند و بر ثروتشان افزوده میشود.
در مقابل، افراد کم درآمد که طیف وسیعی از آنها حقوقبگیر و با درآمد ثابت هستند روز به روز دارایی خود را از دست میدهند. بنابراین افراد بیشتری به خط فقر نزدیکتر میشوند.
اما این مشکل تنها یکی از تاثیرات تورم در زندگی مردم و اقتصاد است. با نگاهی ریشهای و بنیادی به مساله تورم واقعیتهای تلخ دیگری نمایان میشوند.
در یک جامعه با تورم بالا، میزان جرم و جنایت به طرز فزایندهای شدت مییابد. نبود امکانات مالی مناسب و ناتوانی در هماهنگ کردن دخل و خرج در میان اقشار کم درآمدپیامدهایی را به دنبال دارد. ممکن است بسیاری را تنها برای گذران زندگی به سمت دزدی یا کارهای خلاف قانون بکشاند.
کاهش سطح اعتماد عمومی و کاهش مشارکت مردم در فعالیتهای اجتماعی به دلیل نبود انگیزه و ناتوانی در درآمدزایی یکی دیگر از تاثیرات تورم در اقتصاد و زندگی مردم است. در جامعهای که تورم حرف اول را میزند، بسیاری از افراد نسبت به آینده شغلی خود بیمناک هستند. مردم به دلیل هراس و نگرانی در ناتوانی تامین نیازهای صرفا خوراکی خود به صفهای طولانی و شتابزده خرید اجناس پناه میبرند. همین موضوع میتواند عامل دیگری در از بین بردن سرمایه اندکشان باشد.
بالا رفتن بی رویه نرخ تورم در ماههای گذشته عوامل زیادی دارد. به عقیده بانک مرکزی تورم بالا ناشی از مسائل مختلفی مانند کسری بودجه، تحریمهای سخت و افزایش بیمارگونه نرخ ارز بیان شده است. به همین دلیل این نهاد را بر آن داشته است تا در بیانیهای از هدفگذاری نرخ تورم با دامنه ۲۲ درصد در بازه زمانی یک ساله خبر دهد.
در این بیانیه اعلام شد که با خروج آمریکا از برجام در نیمه دوم سال ۹۶ و افزایش تحریمها علیه ایران، اقتصاد ایران روند افسار گسیختهای از بالا رفتن نرخ تورم را تجربه کرد. البته عوامل دیگری مانند کاهش مبادلات بینالمللی و مالی و همچنین مسائل مختلفی در زمنیه واردات مواد اساسی و ارز نیمایی هم به این بیماری اقتصادی دامن زد. بنا به این دلایل تاثیرات تورم بر زندگی مردم و جامعه بیش از پیش نمایان شد.
شوک بزرگ و ضربه آخر به اقتصاد هم ویروس کرونا بود. این شوک از پایان سال گذشته نه تنها ایران بلکه تمام جهان را تحت تاثیر قرار دارد. کرونا بسیاری از سیستمهای مالی کشورهای مختلف را تا مرز فلج شدن پیش برد.
در بیانیه جدید بانک مرکزی، اشاره شده است که با وجود تمام این مشکلات، کشور توانسته است شوک بزرگ ناشی از کرونا را تا حدودی پشت سر بگذارد. همچنین با بهبود قیمت جهانی نفت، بارقههای روشنی در اقتصاد ایران هم به چشم میخورد.
طبق چشماندازی که بانک مرکزی ارائه کرده است نرخ تورم در سال جاری تا اندازه زیادی پایین میآید. بنابراین با مدیریت هدفمند نقدینگی، سایه تورم و تاثیرات تورم در اقتصاد کمرنگتر خواهد شد. بانک مرکزی در این بیانیه متعهد شد که آخرین اخبار مربوط به فعالیتهای خود در بازار پولی و مالی را برای کاهش تورم تا میزان ۲۲ درصد به صوت ماهیانه در اختیار عموم قرار دهد. این عمل میتواند کمک شایانی به تحقق هدف تورم ۲۲ درصدی کند و از تاثیرات تورم در زندگی مردم جامعه بکاهد.
حال نکته مهمی که در این اقتصاد بیمار مطرح میشود این است که مردم عادی که هر روز بیشتر از روز قبل سرمایه خود را تحت تاثیرات تورم در اقتصاد از دست میدهند چه راهی برای حفظ سرمایه خود دارند.
شاید پاسخ دقیق و درستی برای این سوال وجود نداشته باشد. زیرا هر چقدر هم که برای حفظ سرمایه خود تلاش کنید باز هم تورم از شما جلوتر است و تاثیرات منفی خود را در زندگی مردم به جا میگذارد.
برای مثال شما قصد دارید که در چند ماه آینده ماشینی بخرید که قیمت آن پنجاه میلیون تومان است. برای جمع آوری پول نیز پنج ماه زمان نیاز دارید. بعد از گذشت پنج ماه، قیمت آن ماشین به خاطر تورم هفتاد میلیون تومان است و شما همچنان از خرید ماشین ناتوانید.
سرمایهگذاری در بانک هم نه تنها سودی به شما نمیرساند بلکه با توجه به نرخ بسیار پایین سود بانک نسبت به تورم، عملا سرمایه شما را کاهش میدهد. دریافت وام از بانک هم به دلیل بهرههایی که به آن تعلق میگیرد کمکی به افراد نمیکند. اما همیشه راههای بهتری هم وجود دارند تا بتوانبد از تاثیرات تورم بر زندگی تا حدی جلوگیری کنید.
ایدهای که در چند سال گذشته بین خانوادهها و افراد فامیل مطرح شده صندوقهای قرضالحسنه خانودگی است که افراد عضو صندوق با گذاشتن ماهیانه مبلغ مشخصی در صندوق و قرعهکشی در آخر هر ماه، میتوانند مبلغ قابل توجهی را بدون ضامن و موانع آزاردهنده بانکی دریافت کنند. مبلغی که میتواند در اقتصاد تورمزده به عنوان سرمایه در اختیار افراد قرار گیرد و شاید بخشی از مشکلات مالی خانوادهها را حل کند.
تورم بالا در سالهای اخیر توان خرید مردم را کاهش داد و تاثیرات منفی زیادی بر زندگی و اقتصاد جامعه گذاشت. راهکارهایی که در این سالها در انجام شد میتواند تا حدی به کاهش این اثرات کمک کند. با این حال این تغییرات شاید برای مردم عادی مشگل گشا نباشد. یکی از راههایی که میتوان تا حدی قدرت خرید خود را حفظ کرد ایجاد صندوق قرض الحسنه دوستانه و خانوادگی است. با توجه به نرخ بهره بالای بانکب برای دریافت وام بهترین راه کمک و همدلی دوستان و آشنایان به یکدیگر است. بنابراین با تشکیل این صندوقها بدون نیاز به ضامن و بهره بالا وام دریافت کنید و قدرت خرید خود را حفظ نمایید.