در خانواده‌های ایرانی مدیریت مالی معمولا بر عهده پدر یا مادر خانواده است. گاهی حتی اعضای خانواده متوجه این نمی‌شوند که نیازهای آنها چطور برآورده می‌شود. این پدر و یا مادر است که با مدیریت درست سعی می‌کنند همه جوانب مالی را در نظر بگیرند و نیازهای فرزندان را برآورده کنند. این روزها با وجود تورم افسار گسیخته، بحرانهای اقتصادی، پاندمی و تحریم‌ها، وضعیت اقتصادی خانواده‌ها بی ثبات است و اکثر آنها با بحران مالی مواجه شده‌اند. ما در این مقاله از سری مقالات سایت ضامن قصد داریم به راه حل‌هایی برای مدیریت بحران مالی خانواده بپردازیم.

بحران مالی چیست و چگونه بوجود می‌آید؟

بحران مالی تعریف چندان غریبی ندارد. همه ما در طول زندگی گاهی با این بحران روبرو شده‌ایم. بحران مالی در واقع زمانی است که شخصی به لحاظ تامین هزینه‌های جاری، اقساط، اجاره و بدهی‌های خود با مشکل مواجه شود. اگر این شخص سرپرست و مدیر مالی یک خانواده باشد، کل خانواده با بحران مالی روبرو می‌شود. در این شرایط خروج از این بحران ممکن است دشوار باشد.

اساسا بحران مالی زمانی بوجود می‌آید که مدیریت هزینه‌ها از دستمان خارج می‌شود. افزایش هزینه‌های خانواده دلایل مختلفی دارد. گاهی این دلایل قابل پیشگیری و مدیریت هستند و گاهی دور از دسترس و غیرقابل کنترل.

عوامل ایجاد بحران مالی در خانواده

بیماری کرونا یکی از عواملی بود که در چندسال اخیر اغلب خانواده‌ها را با بحران مالی مواجه کرد. تعطیلی و قرنطینه در دوران کرونا و حتی تعدیل نیرو یک فاکتور غیرقابل کنترل برای خانواده‌ها در سراسر دنیا بود.

تحریمهای اقتصادی، تورم روز افزون از دیگر عواملی است که خارج از کنترل خانواده‌هاست و یکی از اصلی‌ترین علل ایجاد بحران مالی در خانواده‌ها می‌باشد. عدم توازن بین نرخ افزایش دستمزدها و نرخ تورم، خانواده‌های ایرانی را با دشواریهای زیادی روبرو کرده است.

گاهی عوامل ایجاد بحران مالی قابل مدیریت هستند مثلا بروز یک تصادف، بیماری خاص، افزایش اجاره بها، آتش سوزی، دزدی و حوادثی از این قبیل می‌توانند یک بحران مالی در مدیریت هزینه‌های شما ایجاد کنند. این بحرانها با چند راه حل ساده، برنامه‌ریزی و دور اندیشی قابل مدیریت هستند.

راه حل‌های مناسب برای مدیریت بحران مالی خانواده

از دست دادن شغل، از کار افتادگی، حوادث رانندگی و … ممکن است خانواده را با یک بحران مالی ناگهانی روبرو کند که از قبل فکرش را هم نمی‌کردید. این حوادث اجتناب ناپذیرند و برای هر شخصی ممکن است اتفاق بیافتد. اینکه چگونه این مسیر را طی کنید و از این بحران سر بلند بیرون آیید بسیار مهم است. برخی افراد دچار یاس و نا امیدی می‌شوند و همین باعث بزرگتر شدن مشکل می‌شود. بنابراین بهتر است از قبل این شرایط را پیش بینی و برای رفع آن برنامه ریزی کنید. برای مدیریت بحران مالی در خانواده راه حل‌های زیادی وجود دارد که ما در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم.

کنترل احساسات و تعقل

هنگامی که با بحران مالی در خانواده روبرو می‌شوید اولین و مهمترین کار این است که احساسات خود را کنترل کنید. از سرزنش کردن خود و دیگران بپرهیزید و از انجام کارهای عجولانه خود داری کنید. کنترل احساسات باعث می‌شود شما به مسئله با دید بازتری نگاه کنید و عاقلانه‌تر بیاندیشید. سعی کنید خونسرد باشید و تمام جوانب را بسنجید و در نهایت برای حل این مشکل راه حل‌های مختلف را در نظر بگیرید.

بهتر است برای حل مشکلات مالی در پی حل آن در یک شب نباشید چون ممکن است مشکلات بزرگتری را در پی داشته باشد. قرض کردن در شرایط بحرانی از افراد نا مناسب یکی از کارهایی است که عواقب آن بعدا دامن شما را خواهد گرفت.

مدیریت هزینه های جاری

یک دفتر یادداشت و یک خودکار بردارید و تمام هزینه‌های پیش رو را در ماه جاری لیست کنید. از همان ابتدا شروع کنید به آنها الویت بدهید. مثلا موردی که از همه ضروری‌تر است را با شماره ۱ نشانه‌گذاری کنید و به همین ترتیب تمام موارد را شماره‌گذاری کنید. حالا از شماره آخر شروع کنید و هزینه‌های غیر ضروری را خط بزنید. در نهایت لیستی باقی می‌ماند که هزینه ‌های ضروری شماست. هزینه‌ها را جمع بزنید و پول لازم را کنار بگذارید.

دوراندیشی و برنامه ریزی

حادثه هیچ گاه خبر نمی‌کند! قبل از وقوع هر بحران باید آمادگی لازم برای رویارویی با آن را داشته باشید. تعدیل از کار و بیکار شدن که این روزها بزرگترین معضل جوانان و خانواده‌هاست یکی از مواردی است که باید از قبل به آن فکر کرد. حوادث ناگوار مانند تورم، تصادف، آتش سوزی، بیماری، افزایش اجاره بها و … از جمله مواردی است که ممکن است برای هر شخصی پیش آید. ما در زندگی نمی‌توانیم همیشه خوشبینانه زندگی کنیم برای همین بهتر است که دوراندیشی لازم و برنامه‌ریزی درستی برای دخل و خرج خود داشته باشیم. برنامه ریزی و نگاه به آینده باعث می‌شود کمتر در این شرایط قرار بگیرید و به راحتی بحران مالی پیش آمده در خانواده را مدیریت کنید.

پس انداز

یکی از راه‌های مدیریت بحران مالی در خانواده پس انداز است. پس انداز نتیجه دور اندیشی و نگاه به آینده است. همه ما دوست داریم که پس انداز خود را در راه خیر، مانند مسافرت، خرید ماشین و خانه، خرید جهیزیه و … خرج کنیم. اما حوادث و اتفاقات از کنترل ما خارج هستند بنابراین داشتن یک حساب پس انداز می‌تواند راه گشای این مشکل باشد.

در اصل پس انداز زمانی باید صورت گیرد که یک درآمد جانبی دارید و یا می‌توانید از برخی هزینه‌ها چشم پوشی کنید. در این زمان است که پس انداز معنا پیدا می‌کند.

کمک خانواده

هر گاه دچار بحران شدید کمک بگیرید. کمک گرفتن باعث می‌شود فشارهای عصبی از روی شما برداشته شود و به نوعی این فشارها توزیع شود. در یک خانواده همه حامی یکدیگر هستند. سعی کنید برای مدیریت بهتر بحران مالی با تک تک اعضای خانواده صحبت کنید و شرایط را توضیح دهید. گاهی اوقات فرزندان خانواده نمی‌دانند شما با چه مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کنید به همین دلیل از خواسته‌های خود نمی‌گذرند. اگر در کمال صداقت و با شفافیت با آنها صحبت کنید قطعا درک خواهند کرد و هزینه‌های جانبی خود را کاهش می‌دهند.

اعضای خانواده باید در زمان بروز مشکل و بحران به یکدیگر کمک کنند. در این مورد ممکن است پس انداز خود را در اختیار شما بگذارند و با روی هم گذاشتن همین پولهای اندک بتوانید بخشی از مشکلات خود را حل کنید.

بیمه

داشتن انواع بیمه از جمله بیمه آتش سوزی، بیمه بدنه خودرو و شخص ثالث، بیمه عمر، بیمه از کار افتادگی، بیمه درمانی و … دور اندیشی و آینده‌نگری است. چه بسیار خانواده‌هایی بر اثر یکی از این حوادث ناگوار تمام هستی خود را از دست داده‌اند و دچار بحران مالی در خانواده شده‌اند. بیمه بخشی از خسارت وارده به شما را پوشش می‌دهد بنابراین شما برای مدیریت بحران مالی پیش آمده آسوده‌تر هستید و تصمیم بهتری می‌گیرید.

خرید طلا

با توجه به نرخ تورم دو رقمی شاید فکر کردن به اینکه پول خود را در حساب پس انداز و حتی حساب‌های سود ده بگذارید اشتباه باشد. به مرور زمان پول نقد شما ارزش واقعی خودش را از دست خواهد داد و ممکن است در روز مبادا مشکل شما را حل نکند. خرید طلا یکی از گزینه‌های مدیریت نقدینگی است و در هر حالت ارزش خود را حفظ می‌کند. بهتر است برای مدیریت بحران مالی خانواده هر زمان که درآمد جانبی یا پول نقدی دارید یک قطعه طلا خریداری نمایید به این ترتیب در روز بحران یک گنجینه طلا دارید که ارزش آن به روز است.

صندوق قرض الحسنه خانوادگی

یکی از مهمترین و ساده‌ترین راه‌ حل‌های مدیریت بحران مالی خانواده تشکیل صندوق قرض الحسنه خانوادگی و فامیلی است. اگر هنوز عضو یکی از این صندوق‌ها نیستید پیشنهاد می کنیم خودتان بانی تشکیل یک صندوق خانوادگی و فامیلی باشید. یکی از مزایای این صندوق‌ها این است که می‌توانید با پس اندازهای کوچک کارهای بزرگی انجام دهید و به عنوان یک وام بدون ضامن و فوری به آن نگاه کنید.

از آنجا که اعضای صندوق‌های قرض الحسنه خانوادگی معمولا اعضای یک خانواده، دوست و فامیل هستند درک بالایی از شرایط یکدیگر دارند بنابراین اگر برای هر یک از اعضای صندوق یک بحران مالی بوجود آید قطعا او را در اولویت قرار خواهند داد و وام به او تعلق می‌گیرد. در این صورت دیگر نیاز به قرض گرفتن از افراد نا مناسب و یا طی کردن پروسه طولانی وامهای بانکی نیست.

پلتفرم ضامن می تواند در روند تشکیل و مدیریت صندوق قرض الحسنه خانوادگی شما را همراهی کند. پلتفرم ضامن مدیریت این صندوق‌ها را در بستری امن آسان کرده است. در این پلتفرم تمام کارها بصورت خودکار انجام می‌شود و دیگر نیاز به پیگیری اعضا بصورت سنتی نیست. پلتفرم ضامن را می‌توانید از صفحه اصلی سایت ضامن دانلود و نصب کنید یا بصورت آنلاین عضو شوید و از خدمات آن استفاده کنید.

جمع بندی

همانطور که در بالا اشاره شد هر شخصی ممکن است یک روز با بحران مالی مواجه شود. بنابراین پیش بینی و آینده‌نگری برای چنین روزی شرط عقل است. در این نوشته سعی کردیم به ساده‌ترین راه ‌حل‌ها برای مدیریت صحیح بحران مالی خانواده اشاره کنیم. در آخر امیدواریم که هرگز هیچ شخصی دچار حوادث ناگوار و مشکلات مالی نشود.